follow us:
గ్యాస్ సిలిండర్లు గుండ్రంగానే ఎందుకు ఉంటాయి? సిలిండర్ అడుగు భాగంలో రంధ్రాలు ఎందుకు ఉంటాయి? సిలిండర్లు ఎరుపు, నీలం రంగులో ఉండడానికి కారణం ఏమిటి?
వంట గ్యాస్ లేకపోతే బతుకు బండి నడవని పరిస్థితి. ఎంత రేటు ఉన్నా గానీ కొనక తప్పదు. ఆ విషయం పక్కన పెడితే వంట గ్యాస్ సిలిండర్ ని గానీ, కమర్షియల్ సిలిండర్లు ని గానీ పరిశీలిస్తే.. మీకు కొన్ని సందేహాలు వచ్చే ఉంటాయి. ఇంట్లో వాడే గ్యాస్ సిలిండర్లు ఎరుపు రంగులో, కమర్షియల్ సిలిండర్లు నీలం రంగులో ఉంటాయి. అలానే సిలిండర్ల అడుగు భాగంలో రంధ్రాలు ఉంటాయి. అసలు సిలిండర్ కింద అడుగు భాగం ఎందుకు ఉంటుంది? సిలిండర్లు గుండ్రంగానే ఎందుకు ఉండాలి? ఏ చతురస్రాకారంలోనో, దీర్ఘచతురస్రాకారంలోనో, డైమండ్ ఆకారంలోనో తయారు చేయవచ్చు కదా. గుండ్రంగానే చేయడానికి కారణం ఏమిటి? ఇలాంటి సందేహాలు మీకు వచ్చాయా? అయితే సిలిండర్లను ఇలా తయారు చేయడం వెనుక కొన్ని కారణాలు ఉన్నాయి.
సిలిండర్లు గుండ్రంగా ఉండడం వల్ల గుండ్రని అంచులు గ్యాస్ ఒత్తిడిని హ్యాండిల్ చేయగలుగుతాయి. గుండ్రంగా ఉండే వస్తువులు ఒత్తిడిని తట్టుకునేలా అధిక శక్తిని కలిగి ఉంటాయి. అదే గుండ్రంగా లేని వస్తువులు అయితే ఒత్తిడిని తట్టుకోలేక పగిలిపోతాయి. ఒకవేళ సిలిండర్ ని చతురస్రాకారం లేదా దీర్ఘ చతురస్రాకారంలో తయారు చేస్తే కనుక నాలుగు అంచులు ఏర్పడతాయి. దీని వల్ల అంచులు నలుగుతాయి. గుండ్రని అంచులతో పోలిస్తే ఒక సైడ్ కి వంచిన అంచులు త్వరగా పాడయ్యే అవకాశం ఉంటుంది. ఏ ఒక్క అంచు పాడైనా గానీ మొత్తం సిలిండర్ లీక్ అవుతుంది. అందుకే వాటిని గుండ్రంగా తయారు చేస్తారు. ఇక సిలిండర్ అడుగు భాగంలో ఒక రింగ్ ఉంటుంది. దీన్ని ఫుట్ రింగ్ అంటారు. ఇది ఒక స్టాండ్ లాంటిది అంతే. మన ఇంట్లో వాడే కొన్ని వస్తువుల కింద స్టాండ్ పెడతాము.
నీరు చేరితే పాడవ్వకుండా ఉండడం కోసం ఈ స్టాండ్ ఉపయోగపడుతుంది. అలానే గ్యాస్ సిలిండర్ కింద ఉన్న రింగ్ కూడా వాటర్ వచ్చినా లోపలకు సిలిండర్ అడుగు భాగానికి తగలకుండా ఆపుతుంది. నీరు చేరితే ఇనుము తుప్పు పడుతుంది. తుప్పు పడితే సిలిండర్ లోంచి గ్యాస్ లీక్ అవుతుంది. దీని వల్ల చాలా ప్రమాదం. అందుకే రింగ్ ని ఉంచుతారు. మరొక కారణం ఏంటంటే.. సిలిండర్ నిలబడడం కోసం ఆ స్టాండ్ ఉపయోగపడుతుంది. మరి రింగ్ చుట్టూ చిన్న చిన్న రంధ్రాలు ఎందుకు ఉంటాయి? అని మీకు సందేహం వచ్చే ఉంటుంది. ఇది ఎందుకు ఉంటుందంటే.. సిలిండర్, ఉపరితలం మధ్య గాలి ప్రసరించడం కోసం ఈ రంధ్రాలను ఉంచుతారు. ఎందుకంటే రింగ్ కింద నీరు చేరితే సిలిండర్ త్వరగా పాడైపోతుంది. అందుకే ఆ నీరు ఆరడం కోసం గాలి కావాలి కాబట్టి అది ఈ రంధ్రాల ద్వారా వెళ్తుంది. అందుకే ఫుట్ రింగ్ కి రంధ్రాలు ఉంచుతారు.
ఇక సిలిండర్లు ఎరుపు, నీలం రంగుల్లో ఉంటాయి. ఎరుపు రంగులో ఉండేవి డొమెస్టిక్ సిలిండర్లు, నీలం రంగులో ఉండేవి కమర్షియల్ సిలిండర్లు. డొమెస్టిక్ సిలిండర్లు అంటే ఇంట్లో వాడివి. ఇవి ఎరుపు రంగులోనే ఉండడానికి కారణం.. ఇది అపాయాన్ని సూచిస్తుంది. దీన్ని చూసినప్పుడు, వాడేటప్పుడు జాగ్రత్తగా వాడాలి అన్న సంకేతాన్ని ఇస్తుంది. ఎరుపు రంగుని అపాయానికి, అత్యవసరానికి సంకేతంగా వాడతారు. ఎరుపు రంగుకి అధిక తరంగ ధైర్ఘ్యం ఉంటుంది. కాబట్టి దూరం నుంచి చూసినా కానీ సులువుగా కనబడుతుంది. ఇక కమర్షియల్ సిలిండర్లు నీలం రంగులో ఉండడానికి కారణం.. డొమెస్టిక్ సిలిండర్లకి, కమర్షియల్ సిలిండర్లకి తేడా తెలియడం కోసం.
అయితే ఇవి మాత్రమే కాకుండా హాస్పిటల్స్ లోనూ, ఐస్ క్రీమ్ తయారీ కంపెనీల్లోనూ, పలు చోట్ల సన్నని సిలిండర్లు కనబడతాయి. ఇవి వివిధ రంగుల్లో ఉంటాయి. దీనికి కారణం తేడాని గుర్తుపట్టడం కోసమే. వాయువులను గుర్తు పట్టడం కోసం కలర్ కోడ్ ని యూజ్ చేస్తారు. హాస్పిటల్స్ లో ఉండేవి ఆక్సిజన్ సిలిండర్లు. ఆక్సిజన్ సిలిండర్ కోసం తెలుపు రంగుని వాడతారు. ఐస్ క్రీమ్ తయారు చేసే సిలిండర్లు, టైర్లలో గాలి నింపే సిలిండర్లలో నైట్రోజన్ ని వాడతారు. దీని కోసం నలుపు రంగుని వాడతారు. గోధుమ రంగు సిలిండర్ లో హీలియం గ్యాస్ ని నింపుతారు. ఈ గ్యాస్ ని ఎగిరే బుడగల్లో ఉపయోగిస్తారు. నీలం రంగు సిలిండర్లలో నైట్రస్ ఆక్సైడ్ ఉంటుంది. దీన్ని లాఫింగ్ గ్యాస్ అని కూడా అంటారు. ఇక కమర్షియల్ గా ఉపయోగించే బూడిద రంగు సిలిండర్లలో కార్బన్ డయాక్ సైడ్ ని నింపుతారు.
